Հայկական պատմական էջերում իրենց անջնջելի ու կարևոր տեղն ու դերակատարկում են ունեցել և ունեն մտավորականների մի աստղաբույլ, որոնց գաղափարներնը մինչ օրս էլ ուղղորդող ու կարևոր են։
Ստորև ներկայացված լուսանկարում պատկերված են այրեր, որոնք իրենց կյանքի ընթացքում նպատակ ու սկբունք են դարձրել հայրենիքի շահերին ու հայրենակիցների բարօրությանը ծառայելը, ազգանպաստ գործունեությամբ զբաղվելը։
Նակորւմ պատկերված այրերն են՝ Վահրամ Փափազյանը, Իփեկյան Գասպարը, Կոմիտասը, Չոպանյան Արշակը, Ռուբեն Սևակը և Դանիել Վարուժանը։ Լուսանկարը Լոզանում է արվել, իսկ թվագրված է 1907 թվականին։ Գասպար Իփեկյանը մեր ականավոր թատերական գործիչներից է։
Ռուբեն Սևակն ու Դանիել Վարուժանը գիտակցաբար իրենց սկզբունքների համաձայն վտանգի դրեցին սեփական կյանքը՝ երիտասարդ տաիքում նահատակվելով հայրենի պաշտպանության նվիրյալ գործի համար։ Կոմիտասը դժբախտ ճակատագրի մասինմ շատերը գիտեն։
Վահրամ Փափազյանը ներկայացրեց գաղթականության ուղին բռնած ազգակիցների անցած դժվարին ճանապարհը՝ զուգահեռ ներկայացնելով նաև իրենն ու իր ընտանիքի անդամներինը։ Հայ գրականագիտական ու գրաքննադատական մտքի պատմության մեջ ակնառու դեմքերից է Չոպանյան Արշակը։
